वैशाख १८, काठमाडौं । कोरोना भाइरस(कोभिड–१९) को कारणबाट हस्तकला व्यवसाय धरासायी बनेको भन्दै हस्तकला महासंघले राहत प्याकेज सहितको नीतिगत ब्यवस्था गर्न सरकारसंग माग गरेको छ ।
महासंघले उद्योग ब्यवसायलाई संरक्षण र सम्बद्र्वन गर्नको लागि नेपाल सरकारबाट अविलम्व राहत प्याकेज घोषणा गर्न तथा आगामी २०७७/ ०७८ को बजेटमा आवश्यक नीतिगत ब्यवस्था गर्न माग गरेको हो ।
कोरोना भाइरसको असर नेपालको सन्दर्भमा सबैभन्दा बढी हस्तकला क्षेत्र, पर्यटन व्यवसाय र निर्यात व्यापारमा परेको भन्दै महासंघका अध्यक्ष सुरेन्द्रभाइ शाक्यले नेपाल राष्ट्र बैंकबाट समय –समयमा आउने मौद्रिक नीति तथा विभिन्न राहत र कर्जाका ब्यवस्थाहरु ठूला तथा मझौला ब्यवसाय केन्द्रित मात्र भइ आउने गरेकोले हस्तकला लगायत घरेलु, लघु तथा साना उद्योगलाई सम्बोधन हुने छुट्टै कार्यक्रमहरु ल्याउनु पर्ने बताए ।
निर्यात व्यापार मार्फत बिदेशी मुद्रा आर्जन गरी देशको अर्थतन्त्रमासमेत उल्लेख्य योगदान पु¥याई रहेकोमा कारोनाको कारण व्यसाय नै संकटमा पुगेको उनले बताए ।
निर्यात व्यापार मार्फत बिदेशी मुद्रा आर्जन गरी देशको अर्थतन्त्रमासमेत उल्लेख्य योगदान पु¥याई रहेकोमा कारोनाको कारण व्यसाय नै संकटमा पुगेको उनले बताए ।
‘हस्तकलाका सामग्रीहरु अन्तरराष्ट्रिय बजारमा सीपमेन्ट गरि पठाउने क्रममा रहेका छन्, केही बजारबाट प्राप्त गरेको अर्डर पूर्ति गर्न बन्दै गरिरहेको अवस्थामा अर्डरहरु समेत रद्ध भएका छन्, जसले गर्दा व्यवसायीहरु आफ्नो लगानी पूँजीको साथै बैंकहरुबाट लिएको ऋण र ब्याजसमेत तिर्न नसक्ने अवश्थामा छन्’, उनले भने ।
निर्यात ब्यापार र आन्तरिक बजारको कारोबारसमेत गरी रू.२० अर्बको कारोबार गर्ने उक्त क्षेत्रले प्रत्यक्ष र अप्रत्यक्ष गरी करीब ११ लाखभन्दा बढी जनशक्तिलाई रोजगारी प्रदान गर्दै आएकोमा अब त्यो रोजगारी गुम्ने अवस्था आएको अध्यक्ष शाक्यले बताए ।
महासंघले बैंकहरुको ब्याजदर न्यूनीकरण तथा पुनरावलोकन गरी कम्तिमा पनि आगामी पाँच वर्षकालागि सफ्ट लोनको ब्यवस्था,बैंकको ब्याज लागतलाई न्यूनीकरण गर्न हस्तकलाको निर्यात, उत्पादन मुलक हस्तकला र कृषि क्षेत्रको कम्पनी तथा फर्महरुको एक वर्षको ब्याज दुई प्रतिशत छूटमा पुनर्कर्जाको व्यवस्था गर्न सरकासँग माग गरेको छ ।
यस्तै सरकारबाट कृषि तथा महिला उद्यमीहरुलाई मात्र प्रदान गर्दै आएको सहुलियत कर्जा सुविधा सम्पूर्ण हस्तकला उद्यमीहरुलाई पनि प्रदान गर्नुुपर्ने र उक्त ऋण कम्पनी तथा फर्मले किस्ता बन्दिमा दुई वर्ष भित्र तिर्ने व्यवस्था मिलाउनु पर्ने पनि महासंघले भनेको छ ।
अध्यक्ष शाक्यले उक्त क्षेत्रको संक्षणका लागि नेपाल हस्तकला महासंघको सिफारिसमा हस्तकला क्षेत्रका साना उद्यमी, ब्यवसायी तथा कलाकार, कालिगढहरुका लागि बढीमा ६ प्रतिशतसम्म ब्याजदर कम्तिमा पनि रू.२० लाखसम्म बिना धित्तो ऋण उपलब्ध गराउनु पर्ने र आर्थिक वर्षमा विशेष बजेट र ५ वर्षीय योजनासहित सरकारबाट बिशेष आर्थिक प्याकेज सहितको अनुदान दिने व्यवस्था गरिनुपर्ने बताए ।
महासंघले हस्तकलाको हालको प्रमुख बजारको रुपमा रहेको संयुक्त राज्य अमेरिका, यूरोपियन मुलुकहरु, जापान र चीनसमेत कोरोनका कारण आर्थिक मन्दिमा जान सक्ने भएकोले नयाँ–नयाँ बजारको खोजि गर्न सरकारसँग आग्रह गरेबको छ ।
उनले व्यापार तथा निकासी प्रर्वद्धन केन्द्रको सहकार्यमा ब्राजिल, पोर्चुगल, चेकोस्लोभाकिया र दक्षिण अफ्रिका नयाँ बजार हुन सक्ने भएकोले ती बजारहरुको संभाब्यता अध्ययन गरिनु आवश्यक रहेको पनि बताए ।
